Danh sách 30 gương mặt dưới tuổi 30 nổi bật nhất năm 2020 do tạp chí Forbes Việt Nam bình chọn đã gọi tên một chàng trai sinh năm 1992, Bắc Giang.
Là một trong năm đồng sáng lập của dự án Sách và Hành động vào 2013, đến năm 2018, anh trở thành người điều hành của dự án này.
Dự án đã thành lập 260 câu lạc bộ (CLB) sách với hơn 5 nghìn thành viên tại các trường đại học, cao đẳng và THPT ở 29 tỉnh, thành phố.
Giai đoạn từ năm 2014 – 2018, dự án đã tạo ra tủ sách cộng đồng với hơn 40 nghìn cuốn sách đọc, mượn miễn phí.
Thủ lĩnh của dự án này là Nguyễn Văn An – người đến với các hoạt động cộng đồng từ một quyết tâm ‘phục thù’ đặc biệt.
Những ngày ‘tìm đường’…
‘Trước đây, khi còn là học sinh phổ thông, tôi là nam sinh ít nói, nhút nhát. Mặc dù học lực khá ổn, nhưng trong các kỳ thi của trường (THPT Yên Dũng 2, Bắc Giang) tôi chỉ đứng ở top 5 hoặc top 10. Nhìn các bạn được thầy hiệu trưởng trao thưởng, bắt tay, tôi khá chạnh lòng.
Nguyễn Văn An (áo trắng) trong một gala của dự án Sách và Hành động.
Sau này, tôi thường nói vui với các bạn: ‘Lên đại học, phải quyết tâm ‘phục thù’ bằng cách làm một điều gì đó đặc biệt, để sau này có thể về trường vinh dự được bắt tay thầy hiệu trưởng’, An vui vẻ cho biết.
Nguyễn Văn An bắt đầu làm ‘Điều gì đó đặc biệt’ từ khi theo học năm thứ 3 tại ĐH Bách khoa Hà Nội. Anh và 4 sinh viên ở các trường đại học khác cùng ngồi lại, bắt tay thực hiện một kế hoạch.
‘Chúng tôi bắt đầu bằng những điều hết sức ngờ nghệch và ngây thơ. Nhưng tôi cho rằng, điều giúp chúng tôi thành công chính là việc dám nghĩ, dám làm – dù đó là những ý tưởng ngây ngô nhất’, An thừa nhận.
Vừa làm vừa mò mẫm, nhóm sáng lập đi khắp nơi học hỏi mô hình hoạt động để xây dựng, hoàn thiện hướng đi cho dự án của mình. Sau các sự kiện chạy bộ xuyên Việt lồng ghép thông điệp khuyến khích đọc sách, quyên góp để xây dựng tủ sách miễn phí…, tháng 11/2013, họ xây dựng CLB Sách và Hành động đầu tiên tại một trường ĐH ở Hà Nội.
Đầu năm 2014 CLB Sách và Hành động đầu tiên tại trường THPT được thành lập – đã hiện thực hóa những mong muốn thời học sinh của An.
Giờ đây, nam sinh năm nào không chỉ bắt tay mà còn đồng hành cùng các thầy cô trong nhiều hoạt động, chiến dịch ý nghĩa.
… đến hàng trăm CLB sách trên cả nước
Giai đoạn đầu tiên xây dựng CLB là giai đoạn gian nan nhất với Nguyễn Văn An cùng những người sáng lập Sách và Hành động.
‘Chúng tôi đến gõ cửa từng trường THPT, ĐH để xin thành lập CLB. Tuy nhiên ở nhiều trường, chúng tôi bị từ chối.
Các thầy cô cho rằng, mô hình CLB ở trường phổ thông không hiệu quả, dễ ‘chết yểu’ thậm chí có trường còn từ chối vì với lý do ‘các học sinh ở đây không có thói quen đọc sách’.
Tuy nhiên chúng tôi nghĩ, vì học sinh không có thói quen đọc sách mới phải làm CLB để khuyến khích việc đọc. Vì thế chúng tôi không bỏ cuộc…’.
Chủ tịch CLB Sách và Hành động (giữa) trong sự kiện chạy để khuyến khích văn hóa đọc.
Mô hình CLB Sách và Hành động đầu tiên cho học sinh phổ thông được xây dựng tại trường THPT Yên Dũng 2 – nơi An từng theo học.
‘CLB được thành lập ở THPT Yên Dũng 2 hoạt động rất hiệu quả, thu hút sự chú ý của học sinh ở trường khác, trong đó có học sinh trường THPT Lục Nam (Bắc Giang). Một nhóm 5- 6 em đã liên hệ với chúng tôi để thành lập CLB tương tự’, An nhớ lại.
Tuy nhiên, những ngày đầu CLB chưa được nhà trường ủng hộ vì lo ngại dự án không khả thi.
Những người đồng sáng lập Sách và Hành động liên tục về Bắc Giang để thuyết phục các em kiên trì, không bỏ cuộc.
‘Các học sinh bày sách ở trường để khuyến khích học sinh khác mượn đọc, kêu gọi các bạn khác tham gia… Cuối cùng nhà trường cũng gật đầu trước đề nghị thành lập CLB.
Hiện, CLB ở đây hoạt động rất mạnh với phòng sách lớn thu hút gần 12 nghìn lượt mượn vào năm 2019’.
Gõ cửa gần 500 trường, Nguyễn Văn An cùng các tình nguyện viên đã hỗ trợ, tư vấn và xây dựng gần 260 CLB sách tại các trường học.
Mỗi CLB Sách và Hành động có 2 mảng hoạt động chính. Phần ‘sách’ yêu cầu tình nguyện viên tập trung hoạt động tạo dựng thói quen đọc sách, giúp học sinh, sinh viên tiếp cận sách nhiều hơn với sách.
Đó là hoạt động ‘Ngày sách’, ‘Đêm sách’… tạo cơ hội cho giới trẻ chia sẻ, thảo luận về những cuốn sách, những chủ đề trong cuộc sống. Ngoài ra, dự án còn có các hoạt động như tổ chức thi tìm hiểu về sách, hội sách…
Phần ‘Hành động’ gồm hoạt động quyên sách, gây quỹ bằng cách lượm ve chai, bán hàng, chạy bộ, tổ chức các sự kiện, chương trình đào tạo…
‘Dù ở mảng nào, dự án Sách và Hành động đều hướng các bạn trẻ đến tạo dựng thói quen đọc sách và tinh thần hành động, dám nghĩ, dám làm’, Nguyễn Văn An nói.
Chàng trai sinh năm 1992 kỳ vọng sẽ thành lập 1.000 CLB Sách và Hành động trên toàn quốc.
Thủ lĩnh 9X chia sẻ, dự án đã giúp nhiều bạn trẻ được tiếp cận với các cơ hội trong học tập và cuộc sống. Trong đó có những học sinh ở tỉnh lẻ, nhờ nắm bắt thông tin, đã tìm cho mình học bổng du học, làm việc tại nước ngoài.
Ngoài ra, theo Nguyễn Văn An, các CLB Sách và Hành động được thành lập và hoạt động hiệu quả đã tạo niềm tin cho các CLB khác ở các trường ĐH và THPT xuất hiện. Từ đó góp phần quan trọng vào hình thành hệ sinh thái CLB tại các trường THPT vùng quê.
Sinh ra trong gia đình có bố mẹ làm công nhân, điều may mắn nhất đối Nguyễn Văn An là: ‘Dù có những lúc phải nhắc nhở vì tôi dành quá nhiều thời gian cho hoạt động cộng đồng nhưng bố mẹ tôi luôn tôn trọng đam mê và khát vọng của con’.
Trong tương lai, chàng trai Bắc Giang có tham vọng thành lập 1.000 CLB Sách và Hành động trên toàn quốc.
‘Dự án nào cũng sẽ có những lúc thăng trầm, khó khăn nhưng tôi tin phương châm: Trung thực, kỷ luật, không bỏ cuộc sẽ giúp đại gia đình Sách và Hành động ngày càng phát triển. Từ đó, dự án sẽ góp phần thiết thực xây dựng thói quen đọc sách và tinh thần hành động hơn nữa đến cộng đồng các bạn trẻ’, anh nói.
